Kültür Yolu Festivalleri Meclis gündeminden düşmüyor

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenen Türkiye Kültür Yolu Festivalleri, TBMM’de verilen yazılı soru önergesiyle gündeme taşındı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2021 yılından bu yana düzenlenen Türkiye Kültür Yolu Festivalleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) gündeme taşındı.
Diyarbakır Milletvekili Mustafa Sezgin Tanrıkulu, festival uygulamalarına ilişkin hazırladığı yazılı soru önergesini, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı’na sundu.

Soru önergesi, festivallerin planlanması, bütçelendirilmesi, sanatçı seçimi ve yerel katılım süreçlerinde kamu kaynaklarının kullanımıyla ilgili şeffaflık taleplerini içeriyor.

Türkiye Kültür Yolu Festivalleri ve amaçları

Kültür Yolu Festivalleri, 2021 yılından bu yana ülke genelinde farklı illerde düzenlenerek, kültürel mirasın tanıtılması, turizm gelirlerinin artırılması ve yerel ekonominin canlandırılması amacıyla gerçekleştiriliyor.
Bakanlık koordinasyonunda yürütülen bu etkinlikler, hem yerli hem de yabancı turistlere yönelik kültürel içerikleriyle dikkat çekiyor.

Ancak son dönemde festival sürecine ilişkin planlama, bütçe yönetimi, sanatçı seçimi ve katılımcı kriterleri konularında kamuoyunda çeşitli eleştiriler gündeme geldi.

Festivallerde şeffaflık ve katılım tartışmaları

Soru önergesinde, festivallerin finansman kaynakları, harcama kalemleri, sponsor ilişkileri ve yerel sanatçıların temsiliyet oranları konusunda kamuoyuna açık bilgi eksikliğine dikkat çekildi.
Tanrıkulu, festival bütçelerinin hangi kalemlerden oluştuğu, sponsorluk gelirlerinin toplam miktarının ne olduğu ve bu gelirlerin hangi hesaplarda toplandığı konularının kamuya açık biçimde paylaşılmadığını belirtti.

Ayrıca, festivallerin çevresel sürdürülebilirlik, erişilebilirlik ve bölgesel kapsayıcılık açısından belirli standartlara sahip olmadığı da vurgulandı.

Kültür Yolu Festivalleri ve turizme etkisi

Türkiye Kültür Yolu Festivalleri, son yıllarda turizm sezonunun uzatılması, şehir markalaşması ve yerel kültürün ulusal tanıtımı açısından öne çıkan etkinlikler arasında yer aldı.
Her yıl binlerce yerli ve yabancı ziyaretçiyi çeken bu festivaller, konaklama, gastronomi ve ulaşım sektörlerinde de ekonomik hareketlilik sağladı.

Ancak önerge metninde, bu katkıların ölçülmesi ve değerlendirilmesine yönelik kamuya açık raporların bulunmadığı ifade edildi.

Yazılı soru önergesinde yöneltilen sorular

Diyarbakır Milletvekili Mustafa Sezgin Tanrıkulu, önergesinde Bakan Ersoy’a toplam dokuz soru yöneltti.
Bu sorular arasında şu başlıklar yer aldı:

• 2021 yılından bu yana Kültür Yolu Festivalleri kapsamında kaç ilde ve kaç etkinlik gerçekleştirildiği,
• Bu festivaller için Bakanlık bütçesinden ne kadar harcama yapıldığı,
• Sponsorluk gelirlerinin hangi hesaplarda toplandığı,
• Festival programlarında yer alan sanatçı ve tedarikçi seçim kriterleri,
• Yerel sanatçıların ve üreticilerin temsiliyet oranı,
• Yerel yönetimlerin ve üniversitelerin katkı düzeyi,
• Sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda çevresel uygulamaların varlığı,
• Erişilebilirlik konusunda dezavantajlı gruplara yönelik düzenlemelerin olup olmadığı,
• Kültür Yolu Festivalleri’nin geleceğine dair beş yıllık stratejik plan hazırlanıp hazırlanmadığı.

Şeffaflık ve sürdürülebilirlik vurgusu

Tanrıkulu, önergesinde kamu kaynaklarının etkin ve adil kullanımının yanı sıra, kültürel çeşitliliğin korunması ve yerel üreticilerin desteklenmesi açısından konunun açıklığa kavuşturulmasının önemine dikkat çekti.

Ayrıca festivallerin çevresel etkilerini azaltmak için “yeşil etkinlik” uygulamalarının ve erişilebilirlik önlemlerinin geliştirilmesi gerektiğini belirtti.

TBMM’de 15 günlük cevap süreci

Soru önergesi, 8 Ekim 2025 tarihinde TBMM Başkanlığı’na ulaştı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın, önergeye 15 gün içinde yazılı yanıt vermesi bekleniyor.
Bakanlıktan gelecek açıklamanın, Türkiye Kültür Yolu Festivalleri’nin geleceğine ilişkin politikaları ve uygulamaları şekillendirebileceği değerlendiriliyor.

Festivallerde yerel katkı ve kültürel çeşitlilik tartışması

Türkiye genelinde düzenlenen festivaller, şehirlerin kültürel kimliklerinin öne çıkarılması açısından önem taşıyor.
Ancak önerge, bu etkinliklerin yerel paydaşlarla iş birliği içinde yürütülüp yürütülmediği sorusunu yeniden gündeme getirdi.
Kültür Yolu projeleri kapsamında yerel sanatçıların katılım oranı, kültür derneklerinin sürece dâhil edilme düzeyi ve yerel yönetimlerin katkısı, kamuoyunda merak edilen konular arasında bulunuyor.

Beş yıllık plan ve geleceğe yönelik strateji

Tanrıkulu’nun önergesinde, Kültür Yolu Festivalleri’nin geleceğine dair bir beş yıllık stratejik plan veya kurumsal değerlendirme raporu hazırlanıp hazırlanmadığı da soruldu.
Bu planın hazırlanması halinde kamuoyuyla ne zaman paylaşılacağına dair açıklama talep edildi.

Soru önergesinin yanıtlanmasıyla birlikte, Kültür Yolu Festivalleri’nin kapsamı, bütçesi, paydaş yapısı ve sürdürülebilirlik kriterleri hakkında daha net verilerin ortaya çıkması bekleniyor.

Kültür Yolu Festivalleri turizmin geleceğinde ne anlama geliyor

Festivallerin şeffaf biçimde planlanması, bölgesel turizmin güçlendirilmesi ve kültürel diplomasi açısından büyük önem taşıyor.
Kamu kaynaklarının doğru kullanımı ve yerel sanatçılara daha fazla alan tanınması, Türkiye’nin kültür temelli turizm stratejisinin temel unsurları arasında yer alıyor.
TBMM’de başlatılan bu denetim süreci, kültür ve turizm politikalarında hesap verilebilirlik ilkesinin pekiştirilmesi açısından da önem taşıyor.

Kaynak: TBMM