TCDD’nin lokomotif ihalesi Meclis’e taşındı

Eskişehir Milletvekili İbrahim Arslan, TCDD’nin lokomotif alım ihalesinin iptali ve yenilenen ihale şartları hakkında Meclis’te soru önergesi verdi.

Lokomotif ihalesine ilişkin yeni önerge

Eskişehir Milletvekili İbrahim Arslan, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) Taşımacılık A.Ş.’nin iptal ettiği lokomotif alım ihalesi ve hemen ardından açılan yeni ihale hakkında Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun yanıtlaması istemiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne yazılı soru önergesi sundu.
Önerge, 22 Ekim 2025 tarihinde Meclis Başkanlığı’na iletildi ve 15 günlük cevaplanma süreci devam ediyor.

Arslan, TCDD’nin 7 Ağustos 2025’te ilan ettiği 40 adet dizel-elektrikli anahat lokomotifi alım ihalesinin kamuoyundan gelen tepkiler üzerine “dokümanda güncelleme ihtiyacı” gerekçesiyle iptal edildiğini, ancak kısa süre içinde benzer koşullarla 35 adetlik yeni bir ihalenin açıldığını hatırlattı.

İhale süreci ve yerlilik tartışması

Arslan, yeni ihalede de eski teknik koşulların korunduğunu belirterek, idari şartnamede “TSİ sertifikası, aylık en az üç lokomotif üretim kapasitesi ve en az 1000 adet dizel motor üretmiş olma” gibi maddelerin aynen yer aldığını vurguladı.
Ancak, bu ihalede yerli katkı oranı veya Sanayi İşbirliği Programı (SİP) şartı bulunmadığını ifade eden Arslan, bu durumun yerli üreticiler açısından dezavantaj yarattığını belirtti.

Milletvekili, Eskişehir’de TÜRASAŞ tarafından üretilen TSİ sertifikalı E5000 elektrikli lokomotifin ve yerli tedarik zincirinin göz ardı edilmesinin, milli sanayi açısından önemli bir kayıp olabileceğini dile getirdi.

Döviz çıkışı ve ekonomik etki

Arslan, önceki projelerde en az yüzde 40 yerlilik oranı sağlandığını, GE dizel-elektrik projesinde ise bu oranın yüzde 33’e ulaştığını hatırlattı. Yeni ihalede alt sistem bazlı en az yüzde 50-55 yerli katkı şartı getirilmesi hâlinde, 100 ila 125 milyon avro tutarında dövizin ülkede kalabileceğini belirtti.
Bu doğrultuda, ihalenin mevcut haliyle kamu yararı ve milli sanayi dengesi açısından yeniden değerlendirilmesi gerektiğini ifade etti.

Arslan, TCDD Taşımacılık ile aynı Bakanlığa bağlı TÜRASAŞ arasında koordinasyon eksikliğinin de dikkat çekici olduğunu belirterek, yerli üretimle ihtiyaçların karşılanması yönünde bir planlama yapılıp yapılmadığını sordu.

On soruluk detaylı soru listesi

Milletvekili Arslan, Bakan Uraloğlu’na on başlık altında kapsamlı sorular yöneltti.
Bu sorular arasında, ihalenin iptal gerekçesi, yeni ihalenin idari ve teknik dayanakları, yerlilik oranı şartının neden konulmadığı, “1000 dizel motor üretmiş olma” koşulunun teknik zorunluluğu, üretim kapasite şartı, yerli katkı oranı hedefleri ve döviz çıkışı analizi yer alıyor.

Ayrıca, idari şartnamedeki ithalat düzenlemeleriyle yerli üretimin öncelenip öncelenmediği, ana ekipmanın Türkiye’de üretilip üretilmeyeceği de önerge kapsamında sorgulandı.

TCDD lokomotif ihalesine ilişkin tartışmalar, kamu ihalelerinde yerlilik oranı, sanayi işbirliği programları ve döviz çıkışı konularını yeniden gündeme taşıdı.
Bakanlıktan gelecek yanıt, hem ihalenin teknik gerekçeleri hem de yerli üretim politikalarının geleceği açısından belirleyici olacak.

Kaynak: TBMM