Atatürk’ün mirası Selanik’te yeniden açılıyor

Selanik Atatürk Evi TİKA projesiyle yenilendi. 315 m²lik üç katlı yapı 1953 düzenine kavuştu. Selanik Atatürk Evi 9 Kasım’da ziyaretçileriyle buluşuyor.

Selanik Atatürk Evi, kapsamlı bir restorasyon ve teşhir tanzim çalışmasının ardından yeniden ziyaretçilerini ağırlamaya hazırlanıyor. Selanik Atatürk Evi, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün doğduğu yer olarak Türk–Yunan dostluğunun simgeleri arasında anılıyor. Proje, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı tarafından yürütüldü ve yapı, Ata’nın vefatının 87’nci yıl dönümünde kapılarını yeniden açacak. Ali Rıza Efendi’nin diktiği nar ağacının gölgesiyle bilinen ev, yenilenen yüzüyle hem tarihe hem ortak kültürel mirasa ışık tutacak.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, sosyal medyada paylaştığı videoda eserlerin Selanik’e taşınma sürecinden görüntülere yer verdi. Ersoy, yapının bir Türk Evi konseptiyle artık yalnızca bir müze değil, milletin hafızasını yaşatan bir kültürel diplomasi merkezi olarak kurgulandığını söyledi. “Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün doğduğu ve Türk–Yunan dostluğunun simgesi olan Selanik Atatürk Evi’ni kapsamlı bir restorasyon sürecinin ardından yeniden açıyoruz” diyen Ersoy, çalışmanın anlamına dikkat çekti.

Bakan, TİKA iş birliğinde 315 metrekarelik üç katlı yapının 1953’teki özgün hâline kavuşturulduğunu belirtti. 1.000’in üzerinde eser, belge ve kitabın titizlikle yenilenerek yeniden Selanik’e taşındığını ifade etti. Paylaşımında, “Bu ev, artık sadece bir müze değil, milletimizin hafızasını yaşatan bir kültürel diplomasi merkezi olacak” sözlerine yer verdi. Açılışın, Ata’ya duyulan saygıyla gerçekleştirileceği ve ziyaretçilere bir Türk Evi konsepti sunulacağı vurgulandı.

Yapı 1953 düzenine uygun biçimde tefriş edildi

Restorasyon TİKA koordinasyonunda yürütüldü. Üç katlı yapının iç ve dış mekânlarında ahşap imalatlar birebir yenilendi. Elektrik tesisatı baştan sona değiştirildi. Sandık odası ve hamam özgün hâline getirildi. Bahçede duvar ve zemin taş kaplamaları elden geçirilerek yapının tarihî dokusuna uygun bir görünüm sağlandı. Böylece ev, Atatürk’ün çocukluk yıllarına tanıklık eden 1953 düzenine uygun biçimde yeniden tefriş edildi.

Projenin en önemli aşamalarından biri, eserlerin yenilenmesi ve güvenli biçimde taşınması oldu. Ankara Cumhuriyet Müzesi ile Edirne ve Kırşehir müzelerinin envanterindeki eserler, Ankara Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı’nda onarıldı. 14 eser, Cumhurbaşkanlığı Mührü replikası, 50 demirbaş eşya ve 1.005 kitap, 14 Ekim 2025’te diplomatik kargo ile Selanik’e gönderildi.

Yeni sergileme kurgusu bir Türk Evi atmosferi sunuyor

Sergileme düzeni, ziyaretçilere bir Türk Evi atmosferi yaşatacak şekilde tasarlandı. Yapının bodrum katı “Evin Tarihçesi” temasıyla düzenlendi. Orta kat “Etnografik Sergi”ye ayrıldı. Üst kat ise “Atatürk’ün Selanik Yılları” başlığıyla kurgulandı. Ziyaretçileri, 1.878 tarihli tapu belgeleri, Ali Rıza Efendi’nin terekesi, Afet İnan’ın kroki çizimleri, Selanik Askeri Rüştiyesi’ne ait fotoğraflar ve Ressam Rahmi Pehlivanlı’nın Atatürk Evi tablosu gibi belgeler ve objeler karşılayacak.

Bakan Ersoy, projenin yalnızca mimarî bir yenileme olmadığını vurguladı. Çalışma, kültürel mirasın korunması ve uluslararası kültürel diplomasi açısından örnek bir uygulama olarak değerlendiriliyor. Atatürk’ün doğduğu ev, yeniden düzenlenen teşhir alanlarıyla hem Türkiye’nin tarihine hem dünya mirasına katkı sunacak.

Açılış 9 Kasım’da gerçekleştirilecek

Selanik Atatürk Evi, 9 Kasım’da Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un katılacağı törenle ziyarete açılacak. Böylece ev, yenilenen konseptiyle ziyaretçileri ağırlamaya başlayacak ve Türk–Yunan dostluğu bağlamında kültürel temaslar için yeni bir mekân sunacak. Projenin, tarihî mirasın korunması ve nesiller arası aktarımı açısından önemli bir örnek olarak öne çıktığı belirtiliyor.

Yapının bahçesinde yer alan ve Ali Rıza Efendi tarafından dikildiği bilinen nar ağacı, evin simgesel unsurlarından biri olarak varlığını sürdürüyor. Restorasyon sürecinde mekânın bu özgün unsurları korunarak, bütüncül bir tarih anlatısı hedeflendi.

Restorasyon ve teşhir tanzim projesi, Selanik Atatürk Evi’ni mimarî, belgesel ve kurumsal altyapısıyla güçlendirerek yeniden ziyaretçiyle buluşturuyor. Üç katlı yapıda oluşturulan tematik sergiler, onarılan eserler ve yenilenen bahçe düzeniyle müze, bir Türk Evi anlayışı içinde kültürel diplomasi merkezi olarak konumlanıyor. Açılışla birlikte, Atatürk’ün doğduğu ev hem tarih bilincine hem de ortak kültürel mirasın görünürlüğüne katkı sağlayacak.

Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı