Mardin Kalesi neden hâlâ turizme açılmıyor

Mardin Kalesi’nin turizme açılması yeniden gündemde. 62 yıldır kapalı olan tarihi yapı için Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan açıklama bekleniyor.

62 yıldır kapalı olan kaleye bir adım daha mı?

Mardin’in siluetini tamamlayan, halk arasında “kartal yuvası” olarak anılan Mardin Kalesi’nin 62 yıldır turizme kapalı olması, kamuoyunda yeniden gündeme geldi. İstanbul Milletvekili Doğan Bekin tarafından verilen yazılı soru önergesinde, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’dan açıklama talep edildi.

1963 yılında askeri bölge kapsamına alınan Mardin Kalesi, NATO’ya ait radar sistemi nedeniyle o tarihten bu yana halkın ziyaretine kapalı tutuluyor. Oysa ki kale, sadece Mardin’in değil, Türkiye’nin tanıtımı açısından da sembolik bir değer taşıyor.

Bakanlığa devredilmesi için geçmişte adım atılmıştı

2008 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı, kalenin bakanlığa devredilerek turizme kazandırılması için girişimde bulunmuştu. Ancak Milli Savunma Bakanlığı, Cuma Tepe’ye radar kurulması halinde bu talebin değerlendirilebileceğini ifade etmişti. Dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan da Mardin ziyareti sırasında kalenin turizme açılması yönünde talimat verdiğini kamuoyuyla paylaşmıştı.

Ancak geçen 17 yılda somut bir ilerleme sağlanamadı.

Yazılı önerge ile dört kritik soru

Milletvekili Doğan Bekin tarafından 30 Haziran 2025 tarihinde Meclis Başkanlığı’na sunulan 7/30143 numaralı yazılı soru önergesinde şu sorular yöneltildi:

1. Mardin Kalesi neden hâlâ turizme kapalı tutulmaktadır?
2. Kale’nin Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredilmesine ilişkin Milli Savunma Bakanlığı ile yürütülen bir çalışma mevcut mudur?
3. Kaleye yönelik bir restorasyon veya turizme açılma planı var mıdır?
4. Kaleye ziyaretin başlaması halinde bölge ekonomisine etkisi konusunda fizibilite çalışması yapılmış mıdır?

Turizm potansiyeli göz ardı mı ediliyor?

Mardin, “dillerin ve dinlerin buluşma noktası” olarak tanımlanan ve her yıl binlerce yerli-yabancı turistin ilgisini çeken bir destinasyon. Böylesi sembolik bir yapının 60 yılı aşkın süredir ziyaretçiye kapalı olması, kentteki turizm hareketliliğini sınırlayan faktörlerden biri olarak değerlendiriliyor.

Kale’nin açılması durumunda sadece kültürel miras korunmuş olmayacak; aynı zamanda yerel halkın ekonomisi de canlanacak. Bu çerçevede önerge, kamuoyunda büyük yankı uyandırdı.

Güvenlik gerekçesi hâlâ geçerli mi?

Kalenin tepe noktasında bulunan NATO radar sisteminin varlığı uzun yıllardır gerekçe olarak gösterilse de, teknolojideki gelişmeler ve radar sistemlerinin taşınabilirliği, bu gerekçenin güncelliğini tartışmalı hale getiriyor. Diğer yandan, benzer durumdaki birçok tarihi yapı restore edilip turizme açılabilirken Mardin Kalesi’nin hâlâ kapalı tutulması dikkat çekiyor.

Yanıt süreci başladı

Önerge kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 15 gün içinde yanıt vermesi gerekiyor. Bakanlıktan gelecek açıklama, sadece Mardinliler için değil, Türkiye’nin kültürel tanıtımı açısından da önemli sonuçlar doğurabilir.

Kaynak: TBMM Soru Önergeleri