Bakanlıklara bağlı ajanslar için mecliste soru önergesi

Bakanlıklara bağlı ajansların bütçe birliği ilkesine aykırı yapısı TBMM gündemine taşındı. CHP’li Rahmi Aşkın Türeli, Hazine Bakanı Şimşek’ten açıklama istedi.

İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, bakanlıklara bağlı ajanslar konusunu Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne taşıdı. 4 Ağustos 2025 tarihinde TBMM Başkanlığı’na sunduğu yazılı soru önergesinde, kamu mali yönetiminde “bütçe birliği” ilkesini zedeleyen uygulamaları gündeme getirdi.

Türeli, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’e hitaben, ajansların gelir toplama ve harcama yapma yetkilerinin, kamu mali yönetiminin işleyişine aykırı sonuçlar doğurduğunu ifade etti. Önerge, TBMM İçtüzüğü gereği 15 gün içinde yanıtlanacak.

5018 sayılı kanun vurgusu

Soru önergesinde, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun bütçe birliği ve mali saydamlık ilkelerini esas aldığı hatırlatıldı.

Türeli, bu çerçevede, bakanlıklara bağlı olarak kurulan ajansların ayrı bütçelerle gelir ve harcama yapmasının kamu mali yönetiminde ikili bir yapı yarattığını belirtti.

Kültür ve Çevre ajansları örneği

Milletvekili Türeli, örnek olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde kurulan Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Türkiye Çevre Ajansını gösterdi.

Bu ajansların, özel hukuk hükümlerine tabi oldukları, Sayıştay denetimine tam anlamıyla girmedikleri, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na tabi bulunmadıkları ve farklı personel rejimleri uyguladıkları kaydedildi.

Çift maaşlı yönetim iddiası

Soru önergesinde, bazı ajansların yönetim kurullarında, aynı zamanda bağlı bulundukları bakanlıklarda görev yapan bürokratların bulunduğu, bu nedenle “çift maaş” uygulaması ortaya çıktığı iddia edildi.

Türeli, ajansların kamu kaynağı kullanmalarına rağmen denetim süreçlerinin sınırlandırıldığını ve bu yapının şeffaflığa zarar verdiğini vurguladı.

Bakanlığa yöneltilen sorular

Milletvekili Türeli, Bakan Şimşek’e şu soruları yöneltti:

• Ajansların bütçe birliği ilkesini zedelediği yönündeki görüşünüz nedir?
• Ajans uygulamalarının yaygınlaşmasının sebebi nedir?
• Bakanlığınız bu ajansların kuruluş sürecinde görüş bildirmiş midir?
• Ajansların şirket kurabilmeleri konusuna yaklaşımınız nedir?
• Bu ajansların harcama, personel ve ihale süreçlerinin yasal çerçeveye bağlanması gerektiğini düşünüyor musunuz?
• Önümüzdeki dönemde artacak mali kaynaklarıyla birlikte ajansların Sayıştay ve TBMM denetimine tabi olması konusunda görüşünüz nedir?
• Tek tek ajanslar kurmak yerine, genel bir çerçeve yasa çıkarılmasını uygun buluyor musunuz?

TBMM süreci

Soru önergesi, TBMM’nin 28. Dönem 3. Yasama Yılı’nda 7/32160 esas numarasıyla kayda geçti. CHP Grup Başkanlığı tarafından verilen önerge, İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli imzasını taşıyor.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in 15 gün içinde yazılı yanıt vermesi bekleniyor.

Kaynak: TBMM