Sinema-TV merkezi yıkımı TBMM’de gündeme taşındı

MSGSÜ Sinema-TV Merkezi’nin yıkımı TBMM gündemine geldi. Milletvekili Özgül Saki, arşivlerin korunması, ihaleler ve hukuki süreçlerle ilgili Bakan Ersoy’dan yanıt istedi.

İstanbul Milletvekili Özgül Saki, 4 Eylül 2025’te TBMM Başkanlığı’na verdiği yazılı soru önergesiyle Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’ne bağlı Prof. Sami Şekeroğlu Sinema-TV Merkezi’nin yıkımı ve Türk Film Arşivi’nin muhafazası konularını gündeme taşıdı.

Soru önergesinin muhatabı, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy oldu. Saki, Anayasa’nın 98. ve TBMM İçtüzüğü’nün 96. ve 99. maddelerine dayanarak verdiği önergede, söz konusu merkezin yalnızca bir bina olmadığını, Türkiye’nin ilk sinema okulu olarak sinema tarihine yön veren, eğitim ve arşiv faaliyetleriyle ülkenin hafızasında önemli bir yer tutan bir kurum olduğunu vurguladı.

Kültürel Hafıza Mekânı Tehlikede

Merkez, uzun yıllar boyunca öğrenciler, senaristler ve yönetmenler için film atölyesi, eğitim salonu, arşiv ve laboratuvar işlevi gördü. İçinde Cumhuriyet tarihinden Osmanlı dönemine, Kurtuluş Savaşı cephelerinden ilk fabrikaların kuruluşuna kadar geniş bir film arşivini barındırıyor.

Ayrıca Metin Erksan, Lütfi Ö. Akad, Memduh Ün ve Feyzi Tuna gibi sinema tarihinin önemli isimleri burada ders verdi. Ancak 2019’dan itibaren merkezin işlevi zayıflatıldı. Önce usulsüz atamalarla akademik kadro işlevsiz bırakıldı, 2020’de bina kapatıldı, arşiv dağıtıldı ve personel erişimi kısıtlandı. 2023’te “deprem riski” gerekçesiyle bina boşaltıldı ve nitrat tabanlı filmler İstanbul dışına taşındı.

İddialar: Usulsüzlükler ve Ruhsatsız Yıkım

Milletvekili Saki’nin önergesinde, kamuoyuna yansıyan iddialara da yer verildi. Buna göre:

• Binadaki çatlaklar olduğundan farklı gösterildi,
• “Bina çöküyor” algısı yaratıldı,
• Güçlendirme çalışmaları yarım bırakıldı,
• Raporlarda “zorunlu yıkım” ifadesi yer almadı,
• Yapı yıllardır bakım yapılmadan çürümeye terk edildi,
• Fotoğraflarla yanıltıcı algı oluşturuldu,
• Belediyeye riskli yapı raporu verilmedi,
• Yıkımı üstlenen firmanın ruhsatsız olduğu belirlendi,
• Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’nun “yıkımı durdurma” kararına rağmen çalışmalar sürdürüldü.

TBMM’ye Sorulan Sorular

Önergede, kamuoyunun merak ettiği kritik sorular yer aldı:

1. “Hurda karşılığı yıkım” ihalesinin şartları nedir, ihaleyi alan firma kimdir ve ruhsatı var mıdır?
2. Hukuki süreç devam ederken başlatılan yıkım Bakanlığın bilgisi ve onayı dahilinde midir?
3. Türk Film Arşivi’ndeki nitrat tabanlı filmler hangi depolara taşınmıştır? Bu depoların teknik şartları nedir?
4. Depolarda uzman personel bulunmakta mıdır?
5. Tüm film arşivine ilişkin güncel envanter çıkarılmış mıdır? Kamuoyuna açıklanacak mıdır?
6. 2019’dan bu yana merkezin kapatılması, kadroların uzaklaştırılması ve arşiv erişiminin engellenmesine dair iddialar doğru mudur? Denetim yapılmış mıdır?
7. Merkezin ve Türk Film Arşivi’nin kültürel miras olarak tescili için bir çalışma yürütülmekte midir?
8. Koruma Kurulu kararına rağmen süren yıkım karşısında Bakanlığın tutumu nedir?
9. Türkiye’de sinema eğitimi için tek bütünlüklü mimari yapının ortadan kaldırılmasının gerekçesi nedir?

Milletvekili Özgül Saki’nin soru önergesi, halen 15 günlük cevap süresi içinde bulunuyor.

Kaynak: TBMM