Anadolu mozaiği tartışması Meclis gündeminde

Anadolu mozaiği vurgusuyla Mecliste yapılan konuşmada kültürel çeşitlilik, mirasın korunması ve kültür politikalarının etkileri üzerinde duruldu

TBMM’de yapılan bütçe görüşmelerinde kültür politikaları geniş bir çerçevede ele alındı. Konuşmada özellikle Anadolu mozaiği kavramı üzerinde durularak, kültürel mirasın korunması, çok dillilik, farklı kimliklere ait değerlerin yaşatılması ve kültür politikalarının sahadaki etkileri gündeme taşındı. Meclis Genel Kurulunda söz alan Mardin Milletvekili Beritan Güneş Altın, kültürel çeşitliliğin korunması gerektiğini ifade ederken, bazı uygulamaların bu mozaiğin bütünlüğünü zayıflattığını dile getirdi.

Kültürel kimlik ve mozaik tartışması

Konuşma, ünlü Çingene Kızı mozaiği üzerinden başladı. Milletvekili, bu eserin tarihsel süreçte farklı yorumlarla kimliksizleştirildiğini savunarak, eserlerin ait oldukları bağlamla birlikte korunmasının önemine dikkat çekti. Mozaiğin asıl anlamının zaman içinde gölgede kaldığını, farklı kültürel aktarımların eser üzerinde iz bıraktığını belirtti. Bu değerlendirmeler, kültürel mirasın korunmasında özgün bilgilere sadık kalınması gerektiği yönünde bir hatırlatma niteliği taşıdı.

Altın, Anadolu’nun pek çok medeniyete ev sahipliği yapan yapısının “bir kültür mozaiği” olduğunun sıkça dile getirildiğini ancak pratikte bu çeşitliliğin aynı ölçüde görünür olmadığını ifade etti. Farklı kültürlerin bir arada oluşturduğu bütünlüğün, kültürel politikalarla desteklenmesi gerektiğini söyledi.

Dil, kültür ve uygulamalar

Konuşmanın bir diğer başlığı çok dillilik oldu. Milletvekili, Anadolu’nun çok sayıda dili barındırdığını ancak bu çeşitliliğin uygulamalarda yeterince karşılık bulmadığını dile getirdi. Bazı kültürel projelerde dil çeşitliliğinin sınırlı şekilde yer aldığını belirterek, çok dilliliğe alan açılmasının toplumsal hafızayı güçlendireceğini savundu.

Bu çerçevede kültürel şiddet, ayrımcılık gibi kavramlar da konuşmada yer buldu ancak söylemler, kültürel çeşitliliğin korunması gerektiği görüşü ekseninde daha yumuşak bir dille aktarıldı. Milletvekili, kültürel çeşitliliğin desteklenmesinin toplumsal barış açısından önemli olduğunu ifade etti.

Örnekler üzerinden değerlendirmeler

Mardin ve Cizre başta olmak üzere çeşitli bölgelere ilişkin kültürel alan uygulamaları gündeme getirildi. Mardin’de düzenlenen bir kitap fuarında farklı dillerde yayın yapan yayınevlerinin eksikliğine dikkat çekildi. Cizre’deki bazı kültürel mekânların geçmişte bölgenin önemli merkezleri olduğu, ancak bugün bu mekânların daha sınırlı bir işlevde kullanıldığı yönünde değerlendirmeler aktarıldı.

Birca Belek adlı tarihî yapının da kültürel çalışmalar yerine idari kullanımda olduğuna yönelik bilgiler paylaşıldı. Milletvekili, bu tür alanların kültür çalışmaları için değerlendirilmesinin daha doğru olacağını belirtti. Tüm bu örnekler, kültürel mirasın korunması ve çok dilliliğin desteklenmesi gerekliliği çerçevesinde dile getirildi.

Kültürel programlar ve festival tartışmaları

Kültür Yolu Festivalleri de konuşmada yer aldı. Festival organizasyonlarının geniş kitlelere ulaşmasının önemli olduğu ancak yerel kültür üreticilerinin de sürece dâhil edilmesi gerektiği ifade edildi. Bu tür etkinliklerin yerel hafızayı güçlendirmesi, bölgedeki sanatçıların görünürlüğünü artırması gerektiği yönünde önerilerde bulunuldu.

Mardinli sanatçıların görüşlerine de yer verilerek, kentin turizm açısından güçlü bir vitrine sahip olduğu ancak sanat üretimi açısından daha fazla destek gerektiği dile getirildi. Sanatçıların uzun vadeli yapılar, mekânlar ve kültürel altyapı talep ettiği belirtildi.

Mecliste yapılan konuşma, kültürel politikaların merkezine “çokluk içinde birlik” ilkesini koyması gerektiği yönünde bir çağrı niteliği taşıdı. Farklı kültürlerin, dillerin ve hafızaların Anadolu’nun zenginliğini oluşturduğu ifade edilirken, bu mozaiğin korunmasının toplumsal barış açısından önemli olduğu vurgulandı. Milletvekili, kültürel mirasın yaşatılmasının hem bölgesel hem ulusal ölçekte katkı sağlayacağını belirterek, kültürel politikaların daha kapsayıcı biçimde ele alınması gerektiğini dile getirdi.

Konuşma, Anadolu mozaiğini oluşturan tüm toplulukların değerlerinin korunmasının önemine yapılan vurgu ile tamamlandı.

Kaynak: TBMM