Beş yıllık restorasyonlara meclis denetimi

Muğla Milletvekili Selçuk Özdağ, son 5 yılda yapılan restorasyon projelerinin kapsamı, yöntemi ve sonuçlarının açıklanması için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na soru önergesi verdi.

Muğla Milletvekili ve Grup Başkanvekili Doç. Dr. Selçuk Özdağ, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sunduğu yazılı soru önergesiyle, son beş yılda Türkiye genelinde yürütülen restorasyon çalışmalarının kapsamı, yöntemi ve denetim süreçlerinin kamuoyuna açıklanmasını talep etti. 17 Ekim 2025 tarihinde Başkanlığa ulaşan önerge, 7/35378 esas numarasıyla kayda geçti. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yanıtlaması istenen önerge için 15 günlük cevap süresi devam ediyor.

Özdağ, 16 Ekim 2025 tarihli dilekçesinde, 2020–2025 yılları arasında tarihi 100 yılı aşan tescilli kültür varlıkları üzerinde yürütülen tüm restorasyon projelerine ilişkin kapsamlı bilgi talebinde bulundu. Milletvekili, bu projelerde özgün malzeme ve tekniklerin ihmal edildiğine, bazı uygulamalarda yapıların tarihî bütünlüğünün zarar gördüğüne ilişkin iddiaların kamuoyunda tartışmalara yol açtığını vurguladı.

Restorasyon sürecinde denetim ve şeffaflık çağrısı

Özdağ’ın önergede altını çizdiği temel nokta, hem kültürel mirasın korunması hem de kamu kaynaklarının etkin kullanımının sağlanması oldu. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Vakıflar Genel Müdürlüğü koordinasyonunda yürütülen restorasyon süreçlerinin denetiminin önemine değinen milletvekili, geçmiş uygulamaların da yeniden incelenmesi gerektiğini belirtti.

Önerge metninde, restorasyon çalışmalarının yalnızca teknik değil, aynı zamanda etik bir sorumluluk alanı taşıdığına işaret edildi. Bu nedenle, son beş yılda yürütülen tüm projelerin kapsamı, yöntemi, denetim süreci ve restorasyon sonrası mevcut durumlarının kamuoyuna açıklanması gerektiği vurgulandı. Özdağ, ayrıca restorasyon “öncesi” ve “sonrası” görsellerin paylaşılmasının şeffaflık açısından zorunlu olduğunu ifade etti.

Beş yıllık döneme dair kapsamlı veri talebi

Milletvekili Özdağ, önergesinde iki temel soruya yanıt aradı. İlki, 2020–2025 yılları arasında Türkiye genelinde tarihi 100 yılı aşan kaç eserin restorasyona alındığı ve bu eserlerin illere göre dağılımıydı. İkinci soru ise, söz konusu eserlerin restorasyon öncesi ve sonrası görsellerinin kamuoyuyla paylaşılıp paylaşılmayacağına ilişkindi.

Bu çerçevede, Özdağ hem sayısal hem görsel verinin kamu erişimine açılmasının önemini vurguladı. Önerge, kültürel mirasın korunmasında hesap verebilirlik ve denetim mekanizmalarının güçlendirilmesi amacıyla atılmış bir adım olarak değerlendiriliyor.

Kültürel miras ve kamu denetimi

Son yıllarda çeşitli illerde yürütülen bazı restorasyon uygulamaları, kamuoyunda “aslına uygunluk” ve “yöntemsel doğruluk” yönünden tartışma yaratmıştı. Özdağ’ın önergesi, bu tartışmalara ilişkin bilgi boşluğunun giderilmesi amacını taşıyor. Metin, yalnızca tarihî eserlerin korunması değil, aynı zamanda kamu kaynaklarının verimli kullanımı ve kültürel değerlerin sürdürülebilirliğini esas alıyor.

TBMM’nin 28. Dönem 4. Yasama Yılı kapsamında sunulan önerge, restorasyon süreçlerinin şeffaf ve denetlenebilir olmasına yönelik çağrılar arasında öne çıkıyor. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yanıtı, hem mevcut projelerin durumunu hem de gelecek dönemdeki uygulama standartlarını ortaya koyacak.

Özdağ’ın önergesi, restorasyon politikalarının bilimsel, teknik ve mali yönleriyle kamuoyu denetimine açılmasını talep eden bir girişim olarak dikkat çekiyor. Kültürel mirasın korunmasında saydamlık ve hesap verebilirlik ilkelerinin güçlendirilmesi, bu önergenin merkezinde yer alıyor. Bakanlığın vereceği yazılı yanıt, hem eserlerin mevcut durumunu hem de restorasyon süreçlerinin denetim düzeyini ortaya koyacak.

Kaynak: TBMM