Demre sahilinde imar planı tartışması büyüyor

Demre’de sahil alanının otellere tahsisi yönündeki yeni imar planı yargı kararlarını ihlal ettiği gerekçesiyle gündemde. Kıyı halkın ortak varlığı mı?

Antalya’nın Demre ilçesinde yer alan sahil bandına ilişkin 1/1000 ve 1/5000 ölçekli yeni imar planı değişikliği kamuoyunda yoğun tartışmalara neden oldu. 23 Ağustos 2024 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanan yeni planla birlikte, kıyı kenar çizgisinden itibaren ilk 50 metrelik alanın yalnızca 15 metresinin gezinti yolu olarak bırakılması; geri kalan 35 metrelik bölümün ise turizm yatırımları için otellere tahsis edilmesi planlandı.

Bu değişiklik, daha önce Antalya 2. İdare Mahkemesi, Bölge İdare Mahkemesi ve Danıştay tarafından onanmış yargı kararlarına aykırı bulunuyor. Söz konusu kararlarda bu alanın halkın kullanımına açık olması ve yapılaşmaya kapalı tutulması gerektiği açıkça belirtilmişti.

Mahkeme kararları yok sayılıyor mu?

CHP Antalya Milletvekili Av. Cavit Arı, 3 Temmuz 2025 tarihinde TBMM’ye sunduğu yazılı soru önergesinde, söz konusu imar planının hukuka aykırı olduğunu ve yargı kararlarının uygulanmadığını vurguladı. Milletvekili Arı, “Yargı kararlarıyla iptal edilmiş bir planın benzeri, hiçbir gerekçe gösterilmeden tekrar onaylanmıştır. Bu, yargının fiilen devre dışı bırakılması anlamına gelir.” dedi.

Kıyılar halkın mı, yatırımcının mı?

Yeni plan değişikliğinde kıyının sadece 15 metrelik kısmının gezinti yolu olarak bırakılması, halkın kıyıya erişimini sınırlayacak bir uygulama olarak değerlendiriliyor. Anayasa ve ilgili kıyı mevzuatına göre kıyılar devletin hüküm ve tasarrufu altındaki alanlar olup, herkesin serbestçe kullanabileceği ortak alanlar arasında yer alıyor.

Yerel yönetimlerin yetkisi devre dışı mı bırakılıyor?

Önergede dikkat çeken bir diğer konu da Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın, belediyenin ruhsat vermemesi durumunda sürecin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü üzerinden yürütülmesine dair resmi yazısı oldu. Milletvekili Arı, bu durumun Anayasa’da güvence altına alınan yerel yönetim özerkliğine açık bir müdahale olduğunu ifade etti.

Türkiye genelinde benzer örnekler artıyor

Demre örneği münferit bir olay değil. Türkiye’nin farklı bölgelerinde de kıyı kenar çizgisi ve doğal alanlara yönelik plan değişiklikleri, çoğunlukla turizm yatırımları gerekçesiyle hayata geçiriliyor. Bu değişiklikler, zeytinliklerden orman alanlarına kadar birçok doğal alanı etkiliyor. Vatandaşlar ise kıyılara serbest erişim hakkının gittikçe sınırlanmasından şikayetçi.

Bakanlıktan resmi açıklama bekleniyor

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın söz konusu imar planına ilişkin henüz resmi bir açıklama yapmadığı öğrenildi. Öte yandan Demre halkı ve çevre platformları, kıyıların korunması ve kamuya açık kalması yönünde hukuki girişimlerini sürdürmeyi planlıyor.

Demre’deki gelişmeler, kıyı politikalarının geleceğine ilişkin geniş çaplı bir tartışmayı yeniden gündeme getiriyor. Hukuki, çevresel ve toplumsal boyutlarıyla bu tartışmanın önümüzdeki günlerde daha da derinleşmesi bekleniyor.

Kaynak: TBMM Soru Önergeleri