Kanal İstanbul Projesi Meclis’te yeniden gündemde

 Tekirdağ Milletvekili Cem Avşar, Kanal İstanbul Projesi’nin arkeolojik miras üzerindeki etkileriyle ilgili sorularını Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy’a yöneltti.

CHP Tekirdağ Milletvekili Cem Avşar, Kanal İstanbul Projesi’nin arkeolojik ve kültürel miras üzerindeki etkilerine ilişkin yazılı soru önergesini Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sundu. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yanıtlaması istemiyle verilen önerge, projeye yönelik bilimsel raporlarda yer alan tespitleri gündeme taşıdı.

Avşar, önergesinde 2011 yılından bu yana tartışılan projenin çevresel, ekonomik ve kültürel etkilerine dikkat çekerek, doğal sit alanları ile tarım bölgelerinin korunmasına yönelik tedbirlerin belirsizliğini vurguladı.

Bilirkişi raporundaki tespitler

Önergede, Danıştay Dördüncü Dairesi’nde görülen davaya ilişkin 22 Ağustos 2025 tarihli bilirkişi heyeti raporuna yer verildi. 21 uzman ve akademisyenin imzasını taşıyan bu raporun, Kanal İstanbul Projesi’nin “Arkeoloji ve Kültür Varlıkları” başlığıyla kapsamlı biçimde incelendiği belirtildi.

Bilirkişi raporunda, proje alanında tarihöncesi dönemlerden Cumhuriyet dönemine kadar uzanan çok sayıda kültürel varlık bulunduğu, ancak raporun bu alanlardaki tespitlerde eksikler içerdiği ifade edildi. Arkeolojik sit alanlarının, endüstri mirası yapılarının ve sualtı kültür mirasının yeterince değerlendirilmediği vurgulandı.

Arkeolojik tespitlerde eksik değerlendirme iddiası

Avşar’ın önergede aktardığı rapor bulgularına göre, saha ve masa başı çalışmalarının bazı alanlarda yetersiz kaldığı, fotoğraf ve belgeleme süreçlerinin açıklayıcı olmadığı belirtildi. Kültür varlıklarının etki değerlendirmesinin hangi kriterlerle yapıldığı konusunda belirsizlikler bulunduğu, “yüksek” ve “düşük etki” tanımlarının ise bilimsel ölçütlerle açıklanmadığı ifade edildi.

Raporda ayrıca, Küçükçekmece Gölü çevresinde bulunan arkeolojik kalıntılar ile Osmanlı dönemi endüstri mirası yapılarının değerlendirme dışında bırakıldığı, yüzey sıyırma ve inşaat faaliyetleri sırasında bu alanların zarar görme riskinin dikkate alınmadığı kaydedildi.

Koruma planı eksikliği ve önerilen sorular

Yazılı soru önergesinde, Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) ve Ek 35 Arkeoloji Raporu’nda koruma planı önerilerinin yer almadığı, hangi tescilli yapıların korunacağına dair analitik bir yaklaşım sunulmadığı ifade edildi.

Avşar, bu bulgular doğrultusunda Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy’a şu soruları yöneltti:
– Bilirkişi raporunda tespit edilen arkeolojik risklere karşı ne tür önlemler alınmaktadır?
– Kültür varlıklarının korunması için yeni bir plan hazırlanmakta mıdır?
– Bilimsel raporlarda yer alan eksikliklere rağmen projenin uygulanmasına devam edilecek midir?
– Kamuoyundaki endişeleri gidermeye yönelik hangi adımlar atılacaktır?

Tekirdağ Milletvekili Cem Avşar tarafından 21 Ekim 2025 tarihinde Meclis Başkanlığı’na sunulan yazılı soru önergesi, 15 günlük cevap süreci içinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yanıtlanacak. Kanal İstanbul Projesi’nin kültürel miras üzerindeki etkilerine dair yapılacak açıklama, kamuoyunun yakından izleyeceği konular arasında yer alıyor.

Kaynak: TBMM