Ormancılık çalışanlarının ekoturizm algıları metafor analiziyle incelendi

Ormancılık çalışanlarının ekoturizm algıları metafor analiziyle değerlendirildi. Çalışmada 70 katılımcı 77 metafor üretti ve çoğunlukla olumlu algılar ortaya çıktı.

Bu araştırmada ormancılık çalışanlarının ekoturizm algıları metaforlar aracılığıyla incelenmiştir. Çalışmaya katılan 70 ormancılık personeli toplam 77 metafor üretmiştir. Katılımcıların büyük çoğunluğu (%88,3) olumlu metaforlar kullanırken, yalnızca %11,7 oranında olumsuz metafor üretilmiştir. Bu sonuç, ekoturizmin orman alanlarında daha çok olumlu bir kavram olarak algılandığını göstermektedir.

Kavramsal çerçeve

Ekoturizm, doğa temelli, sürdürülebilir turizm türü olarak tanımlanmakta; ekonomik, çevresel ve sosyokültürel etkileriyle kırsal kalkınmaya katkı sağlamaktadır. Türkiye’de ekoturizm uygulamaları genellikle korunan alanlarda gelişmiştir. Ancak Orman Genel Müdürlüğü’nün stratejik planları ile orman alanlarında da yaygınlaştırılması hedeflenmektedir. Bu bağlamda ormancılık çalışanlarının bakış açısı büyük önem taşımaktadır.

Yöntem

Araştırmada karma yöntem kullanılmıştır. Birincil veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla yüz yüze görüşmelerle toplanmıştır. Çalışma grubu kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen 70 ormancılık çalışanından oluşmuştur: 10 yönetici, 22 işletme şefi/mühendisi ve 38 muhafaza memuru. Veriler MAXQDA 2020, SPSS 22.0 ve MS Excel programlarıyla analiz edilmiştir. Fenomenoloji (olgubilim) deseni kullanılmıştır.

Bulguların analizi

Katılımcıların %65,7’si ekoturizme olumlu bakmaktadır. Olumsuz yaklaşanların oranı %17,1’de kalmıştır. En çok kullanılan metaforlar “okul”, “sosyal aktivite” ve “altın”dır. Metaforlar 11 kategori altında sınıflandırılmıştır: öğrenmek, değerli, doğa, tahrip, yaşam, ihtiyaç, sağlık, ilişki, bilinçlenmek, hizmet, kavuşma. En çok metafor “doğa” kategorisinde (f=15) üretilmiştir.

Katılımcılar ekoturizm faaliyetlerinde öncelikli amacı “orman-halk ilişkilerini geliştirmek” olarak belirtmiştir (%41,4). Ekoturizm güzergahlarının korunmasında en çok OGM çalışanlarının görev alması gerektiği ifade edilmiştir (%42,9).

Sonuç ve tartışma

Araştırma sonuçları, ormancılık çalışanlarının ekoturizmi genel olarak olumlu karşıladığını göstermektedir. Katılımcılar ekoturizmi doğa ile insan arasında bir bağ kuran, öğrenme ve değer yaratan bir süreç olarak değerlendirmiştir. Olumsuz metaforlar ise doğaya zarar verme ve orman yangını riskine işaret etmektedir.

Öneriler

• Ekoturizm planlamasında ormancılık çalışanlarının görüşleri dikkate alınmalıdır.
• Orman köylülerinin sürece katılımı ekonomik destek, istihdam ve eğitim ile sağlanmalıdır.
• Ekoturizm uygulamalarında koruma-kullanma dengesi gözetilerek sürdürülebilirlik ön planda tutulmalıdır.
• Gelecek araştırmalarda farklı çıkar gruplarının algıları da incelenmelidir.

Kaynak: Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi