Paranormal Turizm ve Nusaybin Gırnavaz Cinleri

Paranormal turizm kapsamında Nusaybin Gırnavaz Höyüğü incelendi. Araştırma, cin inançları ve şifa ritüellerinin destinasyon gelişimine etkilerini analiz etmektedir.

Bulguların Özeti

Paranormal turizm son yıllarda küresel ölçekte hızla gelişen bir turizm türü olarak öne çıkmaktadır. Ancak Türkiye’de bu alandaki farkındalık sınırlıdır. Bu çalışma, Nusaybin’deki Gırnavaz Höyüğü’nün paranormal turizm potansiyelini değerlendirmektedir. Araştırma bulguları, Gırnavaz’ın ilk Müslüman cinlerin mekânı olarak kabul edildiğini ve özellikle şifa amaçlı ziyaretlerin çarşamba günleri yoğunlaştığını göstermektedir. Ziyaretçiler, Mir Osman’ın mezarında gerçekleştirilen ritüeller aracılığıyla kötü cinlerden korunma ve sağlık bulma inancına sahiptir.

Kavramsal Çerçeve

Paranormal turizm, bireylerin doğaüstü olaylarla karşılaşmak amacıyla belirli mekânları ziyaret etmesine dayanan bir niş turizm türüdür. Literatürde bu kavram, hayalet turları, cinli mekânlar veya mistik ritüellerle ilişkilendirilmektedir. Paranormal turizmin motivasyon kaynakları arasında heyecan, korku, eğlence ve öğrenme öne çıkmaktadır. Nusaybin özelinde ise bu motivasyonlara paranormal şifa inancı eklenmektedir. Gırnavaz, ilk Müslüman cinlerin lideri Mir Osman’ın mezarıyla bağlantılı inançlar sayesinde dini, kültürel ve paranormal boyutları bir arada barındırmaktadır.

Yöntem

Araştırmada tekli durum çalışması deseni benimsenmiş ve veri toplama sürecinde yarı yapılandırılmış görüşmeler, gözlemler ve doküman incelemeleri kullanılmıştır. Görüşmeler 18–24 Mart 2024 tarihleri arasında Nusaybin’de gerçekleştirilmiş; toplam 26 katılımcıdan (ziyaretçiler, yerel halk, turizm işletmecileri, din görevlileri ve destinasyon yöneticisi) veri toplanmıştır. İçerik analizi sonucunda 82 kod, 10 alt tema ve 3 ana tema ortaya çıkarılmıştır:

1. Temel Destinasyon Ürünü
2. Kısıtlayıcılar ve Zayıflıklar
3. Turizme Toplumsal Destek

Bulguların Analizi

Temel Destinasyon Ürünü

Gırnavaz’daki turizm ürünleri iki ana başlıkta toplanmaktadır: paranormal turizm ve kültürel turizm. Paranormal turizm bağlamında en önemli unsur, Mir Osman’ın mezarına dayanan cin hikâyeleri ve bu çerçevede uygulanan şifa ritüelleridir. Çarşamba günleri gerçekleştirilen ziyaretlerde uyuma, şıllık tatlısı dağıtma, yedi taş dizme ve türbe etrafında dönme gibi ritüeller öne çıkmaktadır. Bu uygulamaların plasebo etkisiyle psikolojik rahatlama sağladığı görüşü bulgular arasında yer almaktadır.

Kısıtlayıcılar ve Zayıflıklar

Araştırmada Gırnavaz’ın en büyük sorunlarından biri olarak arkeolojik sit alanı kısıtlamaları belirlenmiştir. Temizlik, su, tuvalet ve güvenlik gibi temel ihtiyaçların karşılanamaması, ziyaretçi deneyimini olumsuz etkilemektedir. Ayrıca bölgenin terörle anılması, destinasyon imajını zayıflatmakta ve ziyaretçi sayısının azalmasına yol açmaktadır.

Turizme Toplumsal Destek

Yerel halk ve paydaşlar, Gırnavaz’ın özellikle şifa ve kültürel amaçlı ziyaretler için geliştirilmesine destek vermektedir. Ancak yalnızca eğlence ve korku motivasyonlu paranormal ziyaretlere temkinli yaklaşılmaktadır. Katılımcılar, ritüellere ve inançlara saygı gösterildiği sürece bu ziyaretlerin kabul edilebileceğini ifade etmektedir.

Sonuç ve Tartışma

Araştırma, Gırnavaz Höyüğü’nün paranormal turizm açısından yüksek bir potansiyele sahip olduğunu ancak mevcut altyapı eksiklikleri nedeniyle bu potansiyelin kullanılamadığını ortaya koymaktadır. Paranormal şifa ritüelleri, plasebo etkisiyle birleşerek ziyaretçilerin destinasyona olan ilgisini artırmaktadır. Ancak alanın düzenlenmesi, temel ihtiyaçların karşılanması ve arkeolojik çalışmaların yeniden başlatılması gerekmektedir.

Öneriler

• Alanın düzenli temizlenmesi ve ziyaretçiler için hijyen koşullarının sağlanması,
• Tuvalet, temiz uyuma alanı ve güvenlik gibi temel ihtiyaçların karşılanması,
• Ritüellerin gerçekleştirilebilmesi için uygun alanların oluşturulması,
• Sit alanı kısıtlamaları gözetilerek kazı çalışmalarının yeniden başlatılması,
• Gırnavaz’ın hem arkeolojik hem de paranormal kimliğiyle tanıtılması.

Kaynak: GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism Recreation and Sports Sciences