Sürdürülebilir havacılık için 2050 vizyonu

ICAO’nun 42. Genel Kurulu, 192 ülkenin desteğiyle sürdürülebilir havacılık hedeflerine yönelik tarihi kararlar aldı. 2050 yılına kadar sıfır karbon, sıfır can kaybı ve kapsayıcı hava ulaşımı vizyonu küresel ölçekte benimsendi.

Montréal, 3 Ekim 2025 — Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü’nün (ICAO) 42. Genel Kurulu, havacılık tarihine yön verecek kararlarla sona erdi. 192 üye devletin temsilcilerinin katılımıyla gerçekleşen oturumlarda, 2050 yılına kadar “sıfır karbon emisyonu, sıfır can kaybı ve küresel kapsayıcılık” ilkelerini merkezine alan sürdürülebilir havacılık vizyonu kabul edildi.

ICAO Konsey Başkanı Salvatore Sciacchitano, kapanış oturumunda yaptığı konuşmada, bu kararların yalnızca bir politika değil, küresel bir dönüşüm taahhüdü olduğunu vurguladı:

“Bu Genel Kurul, gelecek kuşaklar için havacılığın rotasını yeniden çizmiştir. Küresel vizyonun artık küresel eyleme dönüşme zamanı gelmiştir.”

Toplantıya rekor düzeyde katılım sağlandı. Yaklaşık 3.000 delegenin yer aldığı Genel Kurul, ICAO’nun bugüne kadarki en geniş katılımlı oturumu olarak kayıtlara geçti.

Sürdürülebilir Havacılığa Küresel Mutabakat

Katılımcı devletler, 2050’ye kadar net sıfır karbon emisyonu hedefi doğrultusunda çevresel eylem planlarını destekledi. Sürdürülebilir yakıt kullanımı, yeşil havaalanı standartları ve karbon nötr uçuş operasyonları gibi alanlarda yeni ortak politikalar benimsendi.

ICAO Genel Sekreteri Juan Carlos Salazar, alınan kararların uzun vadeli etkisine dikkat çekerek şunları söyledi:

“Bugün alınan kararlar, önümüzdeki on yıllarda küresel havacılığın güvenli, güvenilir ve çevreye duyarlı bir sistem olarak şekillenmesini sağlayacak. Bu yalnızca bir strateji değil, insanlığın ortak geleceğine yapılan bir yatırımdır.”

Delegeler ayrıca ICAO’ya, 2050 hedeflerine ulaşmak için yeterli finansal kaynak sağlanması yönünde güçlü bir çağrıda bulundu. Bu kapsamda, yeni Stratejik Fon oluşturulmasına karar verildi. Fon, gönüllü katkılarla finanse edilecek ve çevresel sürdürülebilirlik projelerini destekleyecek.

Küresel Katkı ve İş Birliği

Genel Kurul sırasında düzenlenen ilk Yüksek Düzeyli Kaynak Geliştirme Etkinliği kapsamında, aralarında Avustralya, Fransa, İtalya, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Birleşik Krallık, Kanada, Kore Cumhuriyeti, İsviçre ve Nijerya’nın da bulunduğu ülkeler sürdürülebilir havacılık projelerine finansman desteği sözü verdi.

Özel sektör de sürece dahil edildi. Airbus ve Boeing, sürdürülebilir yakıt teknolojileri ve yeşil üretim süreçlerine yatırım sözü vererek, net sıfır hedeflerine ulaşılmasında sektörün aktif rol oynayacağını açıkladı.

2050 İçin Uzun Vadeli Stratejik Plan

Genel Kurul’da kabul edilen ICAO 2026–2050 Stratejik Planı, havacılığın dönüşüm rotasını çiziyor. Plan, üç temel hedef üzerine inşa edildi:

• Net Sıfır Karbon Emisyonu: Uluslararası uçuşların tamamında 2050’ye kadar karbon nötr statüye ulaşmak.
• Sıfır Can Kaybı: Kazalar ve yasa dışı müdahaleler kaynaklı ölümleri sıfıra indirmek.
• Erişilebilir Hava Taşımacılığı: Her ülkenin, güvenli ve uygun maliyetli hava ulaşımına eşit şekilde erişebilmesini sağlamak.

Bu vizyon, “hiçbir ülke geride kalmasın (No Country Left Behind)” ilkesiyle destekleniyor. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde kapasite geliştirme, altyapı modernizasyonu ve insan kaynağı yatırımları planın merkezinde yer alıyor.

Dijitalleşme, İnovasyon ve Eşitlik Vurgusu

ICAO, sürdürülebilir havacılığın yalnızca çevreyle değil, teknoloji ve insan kaynağıyla da bütüncül biçimde ele alınması gerektiğini belirtiyor.

Plan, yapay zekâ, büyük veri, uydu tabanlı hava trafik sistemleri ve dijitalleşme unsurlarının hava taşımacılığında daha etkin kullanılmasını öngörüyor. Aynı zamanda kadın istihdamının artırılması, genç yeteneklerin sektöre kazandırılması ve toplumsal cinsiyet eşitliği konuları da stratejinin öncelikli başlıkları arasında.

Finansal Sürdürülebilirlik ve Şeffaflık Reformları

Üye ülkeler, 2026–2028 dönemi bütçesinin onaylanmasının ardından ICAO’dan hesap verebilirlik, şeffaflık ve etkinlik reformlarını sürdürmesini talep etti. Kurumun, kaynak yaratma ve gelir çeşitlendirme modellerini güçlendirmesi, uzun vadede mali sürdürülebilirliğini güvence altına alması hedefleniyor.

“Tek Gökyüzü, Ortak Gelecek”

Genel Kurul’un sonunda yapılan ortak bildiride, hava taşımacılığının sadece ekonomik değil, aynı zamanda sosyal kalkınmanın da motor gücü olduğuna dikkat çekildi.

“Havacılık, uluslararası barışın, kültürel yakınlaşmanın ve ekonomik refahın taşıyıcısıdır. Bugün alınan kararlar, yalnızca gökyüzünü değil, insanlığın geleceğini de koruma iradesinin göstergesidir.”

Türkiye ve Bölgesel Katılım

Toplantıya Türkiye’den Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) heyeti katıldı. Türkiye, özellikle sürdürülebilir yakıt kullanımının artırılması, yeşil havaalanı projeleri ve karbon salım azaltımı konularında aktif politika geliştiren ülkeler arasında yer aldı.

Türkiye’nin katkıları, Avrupa, Orta Doğu ve Asya arasında sürdürülebilir havacılık koridorları oluşturulması yönünde yeni bölgesel iş birliklerine zemin hazırladı.

Sürdürülebilir Havacılık: Geleceğin Rotası

ICAO’nun 42. Genel Kurulu, sürdürülebilir havacılığın artık bir seçenek değil, zorunluluk olduğunu bir kez daha ortaya koydu. 2050 vizyonu doğrultusunda alınan kararlar, çevresel, ekonomik ve sosyal boyutlarıyla küresel bir dönüşümün başlangıcı olarak değerlendiriliyor.

Uluslararası sivil havacılık, artık sadece taşımacılığın değil, gezegenin geleceğini koruma mücadelesinin de bir parçası.

Kaynak: Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü