Sürdürülebilir turizmin sertifikasyon kriterleri

Çevrenin korunması ve doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımını sağlamak amacıyla turizm sektöründe uygulanan sertifikasyon sistemleri, işletmelere hem çevresel hem de ekonomik değer kazandırıyor. Ancak ulusal ve uluslararası kriterlerin güncellenmesi ve uyumlaştırılması gerektiği gözlemleniyor.

Turizm sektöründe kullanılan sürdürülebilirlik sertifikaları arasında, Green Globe, Green Key, Travelife ve Eco-Label gibi uluslararası; Yeşil Yıldız ve Yeşillenen Oteller gibi ulusal programlar öne çıkıyor. Bu sertifikaların temelinde, çevresel duyarlılık, enerji ve su tasarrufu, atık yönetimi ve toplumsal faydaların artırılması gibi kriterler yer alıyor. Türkiye’de Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Yeşil Yıldız sertifikası, bu kriterleri ulusal düzeyde teşvik ederken, Avrupa Birliği’nin Eco-Label sertifikası ise çevresel ve sosyal sürdürülebilirlik standartlarına uluslararası bir bakış açısı sunuyor.

Araştırmalar, birçok sertifika programının kuruluşundan bu yana yeterince güncellenmediğini ortaya koyuyor. Örneğin, Green Globe kriterleri yılda iki kez güncellenirken, Türkiye’nin Yeşil Yıldız programında benzer bir dinamizm bulunmuyor. Ayrıca, sertifika programlarında asgari puan uygulamalarının yerine, işletmelere “bronz”, “gümüş” ve “altın” gibi seviyeler sunulması öneriliyor. Böylece işletmelerin kriterleri tam anlamıyla karşılaması teşvik edilebilir.

Ulusal Yeşil Yıldız programında, beş yıldızlı bir otelin sertifika alabilmesi için asgari 250 puan alması gerekiyor. Ancak bu puanı, yalnızca üç ana başlıktaki kriterleri sağlayarak elde edebiliyor. Uluslararası düzeyde ise Eco-Label programında, isteğe bağlı kriterlerin büyük bir kısmı göz ardı edilebiliyor.

Sertifikaların sürdürülebilirlik adına kritik bir rol üstlendiği bir gerçek. Ancak teknoloji ve mimari alanlardaki hızlı ilerlemeler göz önüne alındığında, bu kriterlerin sürekli güncellenmesi, farklı coğrafyalara ve kültürlere göre adapte edilmesi gerekiyor. Sertifikaların gerçek anlamda etkili olması için hem yerel yönetimlerin hem de işletmelerin ortak çaba göstermesi gerektiği vurgulanıyor.

Kaynak: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi