Turizm Bakanlığı Sayıştay raporu Meclis gündeminde

Kültür ve Turizm Bakanlığı Sayıştay raporu bulguları, İstanbul Milletvekili Çiçek Otlu’nun soru önergesiyle TBMM gündemine taşındı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ilişkin 2024 yılı Sayıştay Denetim Raporu, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) gündeme taşındı. İstanbul Milletvekili Çiçek Otlu’nun, raporda yer alan tespitlerle ilgili olarak Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yanıtlaması istemiyle verdiği yazılı soru önergesi, kamu yönetiminde hesap verilebilirlik açısından dikkat çekti.
Odak noktası, bakanlık bünyesindeki mali işlemler, taşınmaz kayıtları ve kültürel mekânların kullanımına yönelik uygulamalarda tespit edilen usulsüzlükler oldu.

Sayıştay raporunda dikkat çeken tespitler

2024 yılı denetim raporuna göre, Bakanlığa tahsisli binalara ilişkin değer artırıcı onarım harcamaları doğrudan giderleştirilmiş; varlık hesaplarına kaydedilmemiştir. Ayrıca idarenin tahsisli olarak kullandığı bazı taşınmazların muhasebe kayıtlarında yer almadığı belirlenmiştir.

Sayıştay bulguları arasında, Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü’nden aktarılan şartlı bağışların muhasebeleştirme hataları da yer aldı. Raporda, bu bağışların “gelecek aylara ait gelirler” hesabına kaydedilmeden doğrudan ödenek kaydı yapıldığı tespit edildi.

İl müdürlüklerinin, 1618 sayılı Seyahat Acentaları Kanunu ve 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu kapsamında uyguladıkları idari para cezalarının tahakkuk kayıtlarını oluşturmadığı da raporda yer aldı.

Turizm tesisleri ve kültürel alanların kullanımı denetim konusu oldu

Denetim raporunda, bakanlığa bağlı birimler tarafından yürütülen Süreli Kullanım Yönergesi kapsamındaki uygulamalarda da eksiklikler tespit edildi. Müze, örenyeri, kültür merkezi salonları, galeriler ve benzeri mekânların kamu kurumlarına kullandırılmasında, tarife cetvelinde belirlenen %25 oranındaki işletme giderlerinin alınmadığı belirtildi.

Ayrıca bazı kullanımların kültürel, sanatsal ve bilimsel amaçlar dışına çıktığı, sözleşme ve teminat süreçlerinin eksik yürütüldüğü ifade edildi. Bu durumun, kültürel mirasın yönetiminde idari zafiyet oluşturabileceği vurgulandı.

Coğrafi Bilgi Sistemi ve veri yönetimi eksiklikleri

Sayıştay raporunda, Coğrafi Bilgi Sisteminin Kurulması Hakkında Yönetmelik kapsamında gerekli veri setlerinin oluşturulmadığı ve Ulusal Coğrafi Veri Portalı’na aktarılmadığı tespit edildi.

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı verilerin güncellenmemesi, bakanlık projelerinde sayısal verilerin işlenmemesi gibi unsurlar da raporun dikkat çeken bulguları arasında yer aldı.

İhale süreçlerinde tespit edilen hatalar

Denetim raporunda ayrıca, yapım işlerinde fiyat farkı hesaplamalarında hata yapıldığı ve gerekli şantiye, rölöve ve ataşman defterlerinin tutulmadığı belirtildi.
Bazı ihalelerde, sözleşmede belirtilen teknik personelin çalıştırılmadığı ve bu durumlara ilişkin cezai yaptırımların uygulanmadığı kaydedildi.

Sayıştay, ayrıca yapım işi ile mal alımının bağlantısız şekilde birlikte ihale edildiği durumların bulunduğuna da dikkat çekti. Bu durumun, kamu ihale mevzuatına aykırılık teşkil ettiği ifade edildi.

Sanatçıların konaklama haklarında eşitsizlik

Raporun önemli bulgularından biri de, bakanlık bünyesindeki sanatçılar arasındaki konaklama ve harcırah haklarında yaşanan eşitsizlik oldu.
Devlet Tiyatroları ve Devlet Opera ve Balesi sanatçılarının yararlandığı haklardan, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü sanatçılarının mevzuat farkı nedeniyle yararlanamadığı belirtildi. Bu durumun, aynı bakanlık çatısı altında görev yapan sanatçılar arasında farklı uygulamalara neden olduğu kaydedildi.

Yazılı soru önergesinde yöneltilen sorular

Milletvekili Çiçek Otlu, raporda yer alan bulguların açıklığa kavuşturulması için Bakan Mehmet Nuri Ersoy’a 13 ayrı soru yöneltti.
Sorular arasında;

• Değer artırıcı harcamaların neden doğrudan giderleştirildiği,
• Taşınmaz kayıtlarının neden eksik olduğu,
• Şartlı bağışların muhasebe hatalarından kimlerin sorumlu olduğu,
• Seyahat acentaları ve turist rehberliği cezalarının neden kayda alınmadığı,
• Müze ve örenyeri tahsislerindeki usulsüzlüklerin araştırılıp araştırılmadığı,
• Coğrafi veri eksikliklerinin giderilip giderilmediği,
• İhale süreçlerinde hataların devam edip etmediği
  gibi başlıklar yer aldı.

Meclis’te 15 günlük cevap süreci

Soru önergesinin TBMM Başkanlığı’na sunulmasının ardından, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na 15 günlük cevap süresi tanındı.
Bu süreçte bakanlıktan gelecek resmi açıklamanın, Sayıştay bulgularının doğruluğu ve turizm sektöründeki idari uygulamaların geleceği açısından önem taşıdığı belirtiliyor.

Turizm yönetiminde şeffaflık ve denetim vurgusu

Sayıştay raporu ve ardından gelen Meclis soru önergesi, turizm politikalarında şeffaflık, mali disiplin ve denetim konularını yeniden gündeme taşıdı.
Turizm yatırımları ve kültürel alan yönetiminde kamu kaynaklarının etkin kullanımına yönelik bu tür denetimlerin, sektörün uzun vadeli sürdürülebilirliği açısından belirleyici olduğu değerlendiriliyor.

Kaynak: TBMM