Turizm örgütlenmesi sürdürülebilir kalkınmayı destekliyor

Ulusal ve uluslararası turizm örgütlerinin iş birliği, kriz yönetiminden hizmet kalitesine kadar sektörel dönüşümün temelini oluşturuyor. Eğitim ise bu dönüşümün taşıyıcısı.

Turizm örgütlenmesi ve turizm eğitimi, sektörün krizlere dirençli, sürdürülebilir ve rekabetçi bir yapıya kavuşmasında belirleyici rol oynuyor.

Turizm, yalnızca ekonomik bir faaliyet değil; aynı zamanda ülkelerin uluslararası görünürlüğünü, kültürel etkileşimini ve çevresel sürdürülebilirliğini etkileyen çok katmanlı bir sistemdir. Bu sistemin sağlıklı işleyebilmesi, güçlü bir turizm örgütlenmesi ve nitelikli insan kaynağına dayalı turizm eğitimi ile mümkündür. Hem uluslararası hem de ulusal düzeyde faaliyet gösteren örgütlerin eşgüdümü, yalnızca kriz anlarında değil, aynı zamanda uzun vadeli kalkınma hedeflerinin tutturulmasında da belirleyici bir rol üstlenmektedir.

Küresel ölçekte yön veren yapılar

Uluslararası düzeyde faaliyet gösteren Dünya Turizm Örgütü (UNWTO), 159 ülke ve çok sayıda özel sektör kuruluşunu bir araya getirerek, turizmin barışa, kalkınmaya ve insan haklarına katkısını teşvik etmeyi amaçlamaktadır. UNWTO’nun yanı sıra Uluslararası Havayolu Taşımacılığı Birliği (IATA), Dünya Seyahat Acentaları Birliği (WATA), Dünya Turist Rehberleri Federasyonu (WFTGA), Uluslararası Oteller ve Restoranlar Birliği (IH&RA) gibi kuruluşlar da küresel standartların belirlenmesinde etkin rol oynamaktadır.

Bu örgütler sayesinde destinasyon yönetiminden turizm güvenliğine, eğitim programlarından pazarlama politikalarına kadar pek çok alanda uluslararası eşgüdüm sağlanmaktadır. Aynı zamanda seyahat acentalarının borç ilişkilerini düzenleyen mekanizmalar, otelcilik standartları, sürdürülebilir turizm rehberleri gibi teknik konular da bu örgütler aracılığıyla yapılandırılmaktadır.

Türkiye’nin kurumsal altyapısı

Türkiye’de turizm örgütlenmesi, 1923 yılında kurulan Türk Seyyahin Cemiyeti ile başlamış, 1949 yılında Turizm Genel Müdürlüğü’nün kurulmasıyla kamu düzeyine taşınmıştır. Bugün en üst düzeydeki kamusal yapı olan T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, turizm politikalarını belirlemekte; tanıtım, yatırım, koruma ve denetim faaliyetlerini yürütmektedir.

Bakanlığın yanında mesleki örgütlenmeler de sektörel yapının omurgasını oluşturmaktadır:

TÜRSAB (Türkiye Seyahat Acentaları Birliği): 1618 sayılı yasa ile kurulmuş kamu niteliğinde meslek birliğidir. 12 bini aşkın seyahat acentasını temsil eder.
TÜROB (Türkiye Otelciler Birliği): Türkiye genelindeki otel işletmelerini temsil eden en eski ve en geniş tabanlı birliktir.
TUREB (Turist Rehberleri Birliği): Lisanslı rehberleri temsil eder, eğitim ve etik denetimi sağlar.
TTYD (Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği): Turizm sektöründe büyük yatırımcıları temsil eder, kamu politikalarının oluşumuna katkı sunar.
TTOK (Turing): 1923’te kurulmuştur, otomobil turizmi ve kültürel miras alanlarında faaliyet gösterir.

Eğitim sektörü bu dönüşümün anahtarı

Turizm örgütlenmesinin başarısı, nitelikli insan kaynağıyla mümkündür. Son yıllarda Türkiye’de lisans, ön lisans ve lisansüstü düzeydeki turizm eğitimi alan programların sayısı ciddi oranda artmıştır. Bununla birlikte, sektörün kendi dinamiklerine uygun personel yetiştirilmesi halen önemini korumaktadır. Bu noktada 1984 yılında kurulan TUGEV (Turizmi Geliştirme ve Eğitim Vakfı), eğitim projeleriyle öncü bir rol üstlenmektedir.

Turizm eğitiminde uluslararası rehberlik ilkeleri, sürdürülebilirlik, müşteri memnuniyeti ve dijital beceriler gibi konuların müfredata dahil edilmesi sektörün rekabet gücünü artırmaktadır. Eğitimli personel, yalnızca hizmet kalitesini değil, aynı zamanda kriz yönetimi kapasitesini de doğrudan etkilemektedir.

Krizlere dayanıklı bir turizm sektörü için ne yapılmalı?

Uluslararası iş birliği artırılmalı: Pandemi sonrası toparlanma süreci, küresel dayanışma ile hızlandırılabilir.
Sürdürülebilir turizm teşvik edilmeli: Kültürel miras ve doğal kaynakların korunması için çevreci uygulamalar desteklenmelidir.
Eğitime yatırım yapılmalı: Hizmet kalitesi ve çalışan memnuniyeti ancak nitelikli eğitimle sağlanabilir.
Yerel örgütler desteklenmeli: Yerel kalkınma için destinasyon bazlı örgütlenmeler güçlendirilmeli.

TURİZM ÖRGÜTLENMESİ VE TURİZM EĞİTİMİ Evrim KARACA Öğretim Görevlisi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, evrimkaraca@subu.edu.tr, ORCID ID: 0000-0003-2520-5195

Kaynak: Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversites