Türkiye turizminde terör ve yolsuzluğun etkisi

Türkiye turizmi üzerine yapılan akademik araştırma, 1995–2015 döneminde terör ve yolsuzluğun turist talebini olumsuz etkilediğini ortaya koydu.

Türkiye turizm sektörü, 1995–2015 döneminde yapılan kapsamlı bir akademik çalışmada terör saldırıları ve yolsuzluk göstergeleri üzerinden analiz edildi. Araştırma, terör ve yolsuzluğun turist talebini doğrudan sınırladığını ortaya koydu. Bulgular, güvenlik ve şeffaflığın turizm için vazgeçilmez olduğunu gösterdi.

Çalışma, Portekiz’de Polytechnic Institute of Porto’da görev yapan Fernanda A. Ferreira ve Conceição Castro tarafından gerçekleştirildi ve Journal of Computational Methods in Sciences and Engineering dergisinde yayımlandı.

Terör saldırılarının turizme etkisi

Türkiye 2011–2017 döneminde 87 saldırıya maruz kaldı, bu olaylarda 956 kişi hayatını kaybetti ve 4.717 kişi yaralandı. Araştırmaya göre bu saldırılar, turistlerin destinasyon tercihlerini doğrudan olumsuz etkiledi.

Regresyon analizine göre:

• Saldırı sayısındaki %1 artış, uluslararası turist gelişlerini %0,168 oranında düşürüyor.
• Ölü ve yaralı sayısındaki %1 artış, turizm talebini %0,08 oranında azaltıyor.

Bu sonuç, güvenlik algısının turizm kararlarında belirleyici rol oynadığını ortaya koyuyor.

Yolsuzluğun turizm üzerindeki görünmez yükü

Türkiye’nin 1995–2018 arasındaki ortalama yolsuzluk algı skoru 39,4/100 olarak ölçüldü. Transparency International tarafından açıklanan bu oran, yüksek yolsuzluk algısına işaret ediyor.

Araştırmaya göre, yolsuzluğun kontrolünde her 0,1 puanlık iyileşme, turist gelişlerini %12,9–13,8 oranında artırıyor. Bu durum, şeffaflık ve yönetişim kalitesinin turizmde ne denli kritik olduğunu kanıtlıyor.

UNESCO miras alanlarının olumlu katkısı

Olumsuz etkenlerin yanında, Türkiye’nin UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki 17 alanı turizme pozitif katkı sağladı.

Analiz sonuçlarına göre:

• Listeye eklenen her yeni kültürel veya doğal miras alanı, turist gelişlerini %7–13 oranında artırıyor.
• Göreme, Pamukkale, İstanbul Tarihi Alanları ve Kapadokya, kriz dönemlerinde bile turizm talebini ayakta tutan en güçlü destinasyonlar oldu.

Veriler ve yöntem

Çalışma, 1995–2015 dönemini kapsayan verilerle yürütüldü.

• Turizm talebi: Dünya Bankası (uluslararası turist gelişleri),
• Terör verileri: START Global Terörizm Veritabanı,
• Yolsuzluk göstergeleri: Dünya Bankası Yönetişim Göstergeleri,
• Miras alanları: UNESCO kayıtları.

Araştırmada OLS regresyon yöntemi kullanıldı. Modelin açıklayıcılığı %97’nin üzerinde çıktı. Bu oran, turizm talebindeki değişimlerin büyük ölçüde terör, yolsuzluk ve miras alanlarıyla ilişkili olduğunu gösteriyor.

Ekonomik ve sosyal yansımalar

Araştırmaya göre, terör ve yolsuzluğun etkileri yalnızca turist sayılarıyla sınırlı değil. Bu faktörler;

• Turizm gelirlerini,
• Ödemeler dengesi dengesini,
• İstihdamı,
• Ekonomik büyümeyi doğrudan etkiliyor.

Turizmde yaşanan kayıplar, yalnızca sektör temsilcilerini değil, geniş toplum kesimlerini etkileyen zincirleme ekonomik sonuçlar doğuruyor.

Politika önerileri

Araştırma, Türkiye turizminde sürdürülebilir büyüme için şu önerileri öne çıkarıyor:

• Turist güvenliğini artıracak etkin güvenlik önlemleri,
• Kamu ve özel sektörde yolsuzlukla mücadele ve şeffaflık,
• UNESCO miras alanlarının korunması ve tanıtımı,
• Makroekonomik istikrar ve politik istikrarın güçlendirilmesi.

Sonuç

Çalışma, Türkiye turizm sektörünün terör ve yolsuzluğa karşı kırılgan yapısını ortaya koyuyor. Güvenlik ve şeffaflıkta sağlanacak ilerleme, turizmin büyüme potansiyelini yeniden ortaya çıkarabilir. UNESCO miras alanları ise Türkiye’nin krizlere rağmen en güçlü kozu olmayı sürdürüyor.

Kaynak: Journal of Computational Methods in Sciences and Engineering dergisi